Z cyklu – "Polami, po miedzach"

Zapraszamy na pieszą wędrówkę po Kotlinie Kłodzkiej.

Spotkamy się w sobotę 24. marca 2007 r. o godz. 7:55
na dworcu PKS w Bystrzycy Kłodzkiej, stanowisku 2 (autobus jedzie z Kudowy).
Bilety należy zakupić do Polanicy (przystanek przy tartaku).

Wyruszymy około 8:25 w kierunku Wzgórza Marii (schodkami koło sklepu "EKO"),
więc można nas dogonić...

TRASA

Znakowanych szlaków turystycznych będzie po drodze niewiele.
Właściwie tylko na początku skorzystamy z całkiem nowego (2006 rok) szlaku spacerowego wokół Polanicy; będą też trasy rowerowe.
Ten rodzaj aktywności można nazwać turystyką polową – stąd nazwa wycieczki.
Pola pocięte są drogami i nimi również powędrujemy.
Gdyby komuś droga nie odpowiadała, zawsze może zejść z niej na pole lub do rowu. Miedz także będzie pod dostatkiem.
Teren jest raczej otwarty, co przy marcowej spiekocie może grozić udarem słonecznym – dobrze więc będzie, jeśli każdy uczestnik wyposaży się w odpowiednie okulary a nawet parasol (sol to – jak wiadomo – słońce).
W przypadku marcowej mgły, zawiei (odmienia się jak fokreja) lub zamieci (przypomnimy sobie znaczenia tych terminów, a może nawet zaobserwujemy je naocznie przez owe Google), parasole lepiej będzie nieść złożone, by nie stawiały nadmiernego oporu wiatrowi; mogą przy okazji pomóc utrzymać równowagę – zwłaszcza na skisłym błocku.
Na szczęście odrobiny cienia dostarczą lasy, których omijać nie będziemy, bo i po co.

Zbrojny anioł - pomnik poległych w wojnie światowej
(przy kościele w Szalejowie Dolnym)

ZZ (rysunek na postawie zdjęcia)

Po drodze między innymi:
Nad Bystrzycą Dusznicką resztki młynówki (może znajdziemy ślady młyna),
"rynek" i obronny kościół w Szalejowie Górnym.
Między Szalejowami spore osuwisko i przebiśniegi nad rzeką, zabytkowy most (też nad rzeką)
oraz ognisko przy rzece.
W Szalejowie Dolnym liczne pięknie odnowione zabytki przydrożne, w tym kapliczka morowa,
Tron Łaski (Trójca Święta), nowy pomnik papieski,
kaplice św. Anny, i św. marii Magdaleny (a między nimi krzyż pokutny),
dawna cukrownia i – tu uwaga! – Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna im. Przyjaźni Polsko–Czechosłowackiej.
Czy ktoś pamięta jeszcze Czechosłowację? A przyjaźń naszą z Czechoslowacją?
Tu do naszych czasów dotrwał taki relikt... Przy spółdzielni zasłonięta kablami kolumna maryjna, niżej
Nepomuk (oczywiście nad rzeką), kościół śś. Szymona i Tadeusza Judy (patrona rzeczy baznadziejnych),
za nim cmentarz z lapidarium i grotą św. Rozalii oraz pomnik-anioł.
W Starym Wielisławiu Kaplica Husycka przy torze, obronny folwark.
Po drodze do Zagórza drogą zniszczoną przez rzekę dawna (ponoć) strzelnica,
a w samym centrum Zagórza rondo wokół kościółka.
Po polach, na których przed wiekami poległ piastowski książę, wejdziemy na Czerwoną Górę,
z której ładny widok roztacza się na Krosnowice i przyległości położone w kotlinie
oraz (przy odpowiedniej widoczności) otaczające ją góry, zwłaszcza ładnie prezentujące się Krowiarki.
Po stromym zejściu pokonamy Nysę Kłodzką po kładce, by dotrzeć do budki na peronie kolejowym.

To kilka obrazków z miejsc, przez które będziemy przechodzić,
w niektórych nawet się zatrzymamy...

Przy tym moście wypadnie pora obiadowa, zaplanowane jest więc ognisko.
A sam most jaki zabytkowy!

Osuwisko koło Szalejowa - tuż przy moście.

Kapliczka słupowa - "morowa" ustawiona w miejscu śmierci całej 12-osobowej rodziny z powodu epidemii dżumy w roku 1714.
Spokojnie - zaraza już minęła, a kilka lat temu kapliczkę pięknie odnowiono.

Kaplica św. Marii Magdaleny.

Krzyż pokutny między kaplicami pielgrzymkowymi św. Anny i św. Marii Magdaleny.

Kościół pod wezwaniem patrona od rzeczy beznadziejnych i pomnik poległych w wojnie światowej.
Właściwie Archanioł Gabriel upamiętnia mieszkańców (parafian) Szalejowa Dolnego poległych w kilku wojnach:
francusko-pruskiej (1870-1871),
1. wojnie światowej (1914-1918),
2. wojnie światowej (1939-1945).
Ciekawa sprawa z tym pomnikiem: stał sobie kiedyś (od roku 1927, bo wtedy go poświęcono) u stóp kościoła (został tam jeszcze fundament),
ale po odbudowie (na początku XXI wieku?) stanął w miejscu jakby bardziej godnym, choć nieco ukrytym - na skwerku za kościołem.
Polacy i Niemcy pamiętają o ofiarach wojny.

Święta Rozalia spoczywająca w swej grocie otoczonej cmentarnym lapidarium.

Kolumna maryjna w Starym Wielisławiu - między torem kolejowym i potokiem.

Zamiast opisów pozostałych ciekawych miejsc – tym razem piosenka...

NUTA Z PONIDZIA

(z repertuaru zespołu Wolna Grupa Bukowina, słowa i muzyka Wojciech Bellon)

Polami, polami, po miedzach, po miedzach,
Po błocku skisłym, w mgłę i wiatr,
Nie za szybko, kroki drobiąc,
Idzie wiosna, idzie nam...

Łąkami, łąkami, po lasach, po lasach,
To zapatrzona w słońca blask,
To się w wodzie przeglądając,
Idzie wiosna, idzie nam...

Reszta na wycieczce...

Powrót do Bystrzycy pociągiem około godziny siedemnastej lub później

Gdybyśmy mimo szczerych chęci nie zdążyli na pociąg
odjeżdżający z Krosnowic o 16:39,
awaryjny powrót mamy kolejnym pociągiem o 18:44;
chętni do odwrotu w przeciwnym kierunku powrót mają z Krosnowic pociąg do Wrocławia o 16:30,
chętni do odwrotu wcześniej (przed zdobywaniem Czerwonej Góry),
mogą skorzystać z jeszcze bardziej awaryjnych połączeń kolejowych z przystanku Kłodzko Książek:
o 13:40 (Kudowa – Kłodzko; dalej "na styk" autobus Wałbrzych - Bystrzyca
o 17:57 (Kudowa – Kłodzko, tam przesiadka na inne pociągi, na przykład taki, który przyjeżdża do Bystrzycy o 18:55).

Matka Boska Wielisławska na kolumnie tuż obok RSP im. Przyjaźni Polsko-Czechosłowackiej Bliskość sanktuarium MB Bolesnej w Starym Wielisławiu widać w okolicy prawie na każdym kroku...

Ta nadpalona kartka to arkusik z Szalejowa Dolnego - papier listowy z papeterii "Historyczna wieś kłodzka" wydanej przez gminę wiejską Kłodzko © Gmina Kłodzko, zdjęcie: Marek Gałowski

Ehr sei Gott dem Vater und dem Sohne und dem Heiligen Geiste
czyli Chwała Bogu Ojcu i Synowi i Duchowi Świętemu
- Tron Łaski, czyli pomnik Trójcy Świętej, niedawno odnowiony jak wiele tutejszych zabytków przydrożnych

Trasa piesza Polami, po miedzach – szczegóły techniczno-organizacyjne

długość: 17,1 km,
z tego 4 km po różnych odmianach dróg asfaltowych,
0,5 km ścieżką wzdłuż toru kolejowego,
0,1 km torem kolejowym,
reszta drogami polnymi i leśnymi, miedzami i ścieżkami
(definicja: drogą da się jechać pojazdem dwuśladowym, ścieżką można jechać konno, na nartach lub rowerem, ew. iść);
po drodze 11 mostów i kładek drogowych nad rzekami,
kilka przepustów nad strumieniami i rowami,
1 most kolejowy (dla chętnych drugi – w oczekiwaniu na pociąg powrotny)
najwyższy punkt: Wzgórze Marii (428 m)
najniższy punkt: kładka w Krosnowicach (299 m),
podejścia: 320 m,
roślinność: w okresie burzliwego wzrostu, nie powinna jednak zbytnio przeszkadzać,
pora roku i pogoda: wycieczka odbędzie się bez względu na nie,
wskazane posiadanie: dobrego humoru oraz odpowiedniego i wygodnego ubioru, w tym czapki, rękawiczek, szalika,
a także dobrych butów.
organizator wędrówki i prowadzenie: Agata i Jan Zasępowie

Tu dla dociekliwych tabelka z wysokościami znaczących miejsc trasy:

Do pobrania ulotka:
plik PDF (4 strony A-6 = 1 strona A-4, odcienie szarości) 100 KB

A tu mapka:

Meßtischblatt 5665 alt Lomnitz 5565 Glatz, Preussische Landesaufnahme 1884 / Reichsamt für Landesaufnahme 1919.
W środku widać nieznacznie "rozjechaną treść" - wynika to z niedokładnego złożenia obu arkuszy mapy.

i podziałka do niej...

...oraz legenda:

Gdzie podziała się Owieczka?

Znajdź Owieczkę...

Mapa powiatu Kłodzko 1:100 000, Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych 1971.

Wiele nazw na tzw. "Ziemiach Odzyskanych" było nazwami zupełnie martwymi.
Nie używał ich prawie nikt, zazwyczaj nie były nawet znane nikomu w okolicy, której dotyczyły.
Wiadomo, że prawie robi wielką różnicę, ale byt owych martwych nazw ograniczał się do niewiekiej liczby dokumentów urzędowych i do MAP.
Tak było choćby z Owieczką, która właściwie była nawet Cichą Owieczką, ponieważ tak nazwano część Szalejowa Górnego na granicy Wolan - w miejscu, gdzie do wsi od strony Niwy wpływa Cicha.
Skąd się ta Owieczka wzięła trudno dociec, ale to już temat na zupełnie inną wycieczkę, bo tym razem nie po drodze...

Podobnie ma się sprawa z Miednicą...
Tak ładnie przetłumaczona została bowiem nazwa Kupferhammer, co należy rozumieć jako "Miedziana Kuźnica".
w skrócie wyszło więc "Miednica". Na trasie miejsce to zobaczymy ze wzgórz. Mozna by przejść tamtędy, ale od lat brak mostu.

Wojskowa mapa topograficzna z roku 1959 (fragment).

Znajdź 100 szczegółów...
Porównanie obu wydań tej mapy może być interesujące.

Oprócz zmian w przebiegu dróg (m.in. nowa obwodnica Szalejowa Górnego, droga koło kaplic w Szalejowie Dolnym oznaczona jako utwardzona),
widać zupełnie inny rysunek rzeźby - chociażby w rejonie osuwiska na wydaniu starszym kilka wyraźnych jarów "rozcina" poziomice aż do rzeki,
na wydaniu nowszym tylko w górnej części zbocza doliny,
sama rzeka zresztą także ma różny rysunek (na wydaniu starszym bardziej uproszczony).

Wojskowa mapa topograficzna z roku 1988 (ten sam fragment co powyżej).

Odpowiedź na pytanie

Która góra jest czerwona i dlaczego?
a także kilka innych

niebawem, czyli na wycieczce...

16. marca 2007 r., przy czym w miarę zbliżania się terminu wycieczki należy spodziewać się kolejnych zmian...